Introvert leiderschap – belangrijke toegevoegde waarde binnen een luidruchtige maatschappij

Als introvert in een extraverte maatschappij is het buigen of barsten, meedoen of op een zijspoor staan. Of toch niet?

‘If you have an idea, just shout it out’. Maar wat nu als je liever niet schreeuwt?
Mijn agenda staat vol met afspraken voor overleggen, netwerklunches, en borrels. Tijdens al deze samenkomsten is de verwachting dat ik, naast aanwezig, ook zichtbaar ben, me profileer, whiteboards vol teken, en mijn ideeën, visie en meningen voor de vuist weg pitch. It’s part of the job, zeker als externe raadgever bij een opdrachtgever.
Ik word, letterlijk, doodmoe van zo’n agenda: Ik ben introvert in een door extraversie gedomineerde maatschappij.
En ik ben zeker niet de enige. Een derde tot de helft van alle mensen is introvert. Alleen, daar zie je en merk je tot nu toe weinig van.
Introverten hebben namelijk óf geleerd zich als extraverten te gedragen, óf houden zich het liefst afzijdig en maken zichzelf daarmee onzichtbaar voor de persoon die het voor het zeggen heeft. In 96 procent van de gevallen is dat een extravert, of iemand die zich extravert gedraagt.

Ik zelf heb me vanaf mijn prille jeugd de fijne kneepjes van de extraversie zo goed eigen gemaakt, dat ik ook mezelf lange tijd heb kunnen overtuigen van mijn extraverte inborst.
Het heeft dan ook heel lang geduurd voordat ik kon duiden waar het bijna chronische gebrek aan energie vandaan kwam. De steeds grotere moeite die het me kostte om doorlopend zichtbaar te zijn en mijzelf te profileren. De bron van het grote energielek bleek te zitten in mijn pogingen om als introvert de extravert uit te hangen. En daarmee smeet ik met mijn kostbare energie, op een manier die voor mij verkeerd uitpakte.
Het kwartje viel uiteindelijk niet zo lang geleden in een paar gesprekken met introverte collega’s, die worstelen met hun (leidinggevende) rol binnen hun organisatie of bij hun opdrachtgever. Collega’s die twijfelen aan hun kunnen, aan hun geschiktheid voor hun rol. Omdat ze niet slechts willen zenden maar vooral willen luisteren, niet alleen willen sturen en profileren maar vooral ook ruimte willen bieden aan hun collega’s en team. Daardoor worden ze door hun omgeving, maar ook door zichzelf afgeschilderd als te rustig en bedachtzaam, en te soft. Oftewel: niet passend in het extravert sjabloon. De vragen die ik deze collega’s stelde om hen een spiegel voor te houden bleek uiteindelijk mijn eigen spiegel te zijn en voelde het alsof van allerlei puzzelstukjes die ik door de jaren heen verzameld had, opeens het belangrijkste, grootste centrumstuk kristalhelder voor mijn neus lag.
Het stoppen met het extraverte aangeleerde gedrag blijkt, naast ontzettend lastig af en toe, zeer weldadig. Meer energie, meer rust, en dus meer ruimte voor mijn tot nu toe onontgonnen kwaliteiten. Ik ben een trotse introvert, die nu al meer toegevoegde waarde levert, dan ze als eeuwige wanna be extravert ooit gedaan heeft.
Toegevoegde waarde lever ik door te luisteren, door vragen te stellen, en ruimte te geven aan juist diegenen die in het verbale geweld vaak ondergesneeuwd raken. Door ruimte en rust te geven om ideeën en creatieve oplossingen tot wasdom te kunnen laten komen. Door tijd en veiligheid te bieden om krachten en competenties te durven inzetten die eerder onderbelicht en/of zelfs ontkend werden.
Wat mij betreft is de tijd en de ruimte, om vrij baan te maken voor introvert leiderschap en authenticiteit, aangebroken. Introversie moeten we niet zien als ongewenst en ongemakkelijk, maar als een persoonlijkheidskenmerk die vele voordelen en kracht met zich meebrengt. Ook, en vooral, in de huidige luidruchtige maatschappij. Want voor mij en de andere 33 – 50 procent van de mensen mag het stiekem best een beetje stiller.

– Maud Jonkhout