Een liefdevol leider kijkt niet weg

Liefdevol leiderschap vraagt om kwetsbaarheid en daar is moed voor nodig. Voor onze laatste blog in de reeks over Liefdevol Leiderschap spraken we een openhartige Kitty Nooy, voormalig hoofd Bureau Integriteit bij het OM. “Ik ben ook niet altijd moedig geweest. Daar heb ik wel eens wakker van gelegen.”

We spreken Kitty Nooy op een zonnige dag op het kantoor van Corion in Loenen. Het heeft even geduurd voor we een afspraak met haar hadden. Kitty is een veelgevraagde gast en we concurreren met de Telegraaf en Buitenhof voor een interview. Ze heeft een roerige tijd achter de rug na alle ontwikkelingen rondom het verschenen rapport van de Commissie Fokkens over misstanden binnen de top van het OM, waar zij als hoofd Bureau Integriteit OM een rol in heeft gehad. Ondanks de drukte neemt ze de tijd voor ons en duiken we al snel de diepte in. Een moedig en kwetsbaar gesprek over liefdevol leiderschap.

Dichterbij de werkvloer

We vragen het Kitty direct: wat is voor jou liefdevol leiderschap? Geïnspireerd door een essay van Erik Pool over liefde en leiderschap* zegt ze: “liefdevol leiderschap gaat over verbinding. Het gaat over echt luisteren naar de mensen op de werkvloer.” Kitty vertelt dat haar persoonlijke ervaringen haar gaandeweg hebben geleerd wat liefdevol leiderschap is. “Ik lees vaak in de kranten over besturen die wegdrijven van de werkvloer, die verbinding verliezen.”

We spreken over een aantal actuele voorbeelden uit de academische wereld, waarbij bestuurders niet goed aanvoelen wat de werkvloer van hen verwacht. “Dat is kil en koud leiderschap en beschadigend voor de mensen en het imago van die universiteiten. Je moet het samen doen: bestuur en werknemers. Openstaan voor elkaar, daar gaat liefdevol leiderschap om. Nu ik afstand heb van het OM kan ik dit steeds beter zien en zelf invullen”.

Jij bent eindverantwoordelijk

Het klinkt mooi, luisteren naar de mensen op de werkvloer, met elkaar in verbinding staan. Maar soms moet je toch ook moeilijke keuzes maken? Kitty laat zich door deze vraag niet afleiden. “Natuurlijk moet je als leidinggevende soms een moeilijk besluit nemen, maar wees daar eerlijk over.” Juist dan gaat het erom het gesprek met elkaar aan te gaan. “Maak duidelijk welk gesprek je wil voeren, dat je moeilijke keuzes te maken hebt en dat jij eindverantwoordelijk bent voor die keuze. Zeg dan: ‘maar ik wil ook horen wat jij daarvan vindt’. Het klinkt misschien wat ongemakkelijk, maar je komt er echt uit in zo’n gesprek”.

Een liefdevol leider is kwetsbaar

Het voeren van het goede gesprek is de kern van wat Kitty ons wil vertellen. Daarvoor moet je je als leider kwetsbaar durven opstellen, laten zien waar je voor staat. Dat dat niet altijd vanzelfsprekend is, weet Kitty ook. Voor kwetsbaarheid is moed nodig en niet iedereen kan altijd moedig zijn. Kitty stelt zich in ons gesprek eerlijk en kwetsbaar op en zegt: “ik ben ook niet altijd moedig geweest. Ik ben wel eens naar huis gegaan zonder te zeggen wat ik er écht van vond. En ik heb daar ook wel eens wakker van gelegen”. Fouten maken mag, maar leer ervan, wil Kitty ons meegeven. “Als ik zelf terugkijk naar wat ik anders had willen doen in mijn loopbaan is dat toch dat ik zelf te weinig heb geluisterd en te veel vergaderd. Achteraf gezien had ik meer het gesprek moeten voeren met mijn mensen. En ook eerlijker moeten zijn naar mensen: het zeggen als iets niet gaat lukken”. Iedereen maakt fouten, dat hoort bij je ontwikkeling als mens, maar leer ervan en wees aanspreekbaar op dat wat zich voordoet. Want goed leiderschap is ook: aanspreekbaar zijn op wat je doet en wat er gebeurt. Niet wegkijken als het heet onder je voeten wordt. En dit wegkijken is helaas wat er nog te vaak gebeurt aan de top van organisaties.

Feminiene kwaliteiten

We kijken elkaar aan: drie sterke vrouwen aan tafel. Zou het verschil maken als meer vrouwen in leidende posities zouden werken? Kitty denkt van wel. “Vrouwen laten makkelijker empathie zien dan mannen, een kwaliteit die past bij de liefdevolle leider. Nu is de top vaak nog masculien van karakter en dat maakt het soms moeilijk voor vrouwen om zich in die posities te handhaven”. Kitty is voorzichtig als ze spreekt over dit onderwerp, “want”, zegt ze, “het is echt beter geworden dan vroeger. Maar als vrouw moet je toch nog steeds net wat harder werken. Ik heb me altijd voorgenomen om als leidinggevende niet de taal en de houding van een man aan te nemen. Ik kan overigens wel vreselijk vloeken, dat is het punt niet. Maar dat autoritaire en masculiene, daar zijn mannen gewoon beter in. Je hebt lef nodig om tegen de heersende masculiene cultuur in te gaan. Lef en moed om jezelf te zijn, je uit te spreken over wat je ziet, om de waarheid te spreken.” Ondanks dat het beter is geworden, pleit Kitty toch voor een vrouwenquotum aan de top. “Het moet gewoon fifty/fifty”. Vrouwen staan dan niet meer alleen aan de top, maar hebben bondgenoten. Dan krijgen vrouwen meer de ruimte om feminiene kwaliteiten in een masculiene cultuur in te brengen. En belangrijker nog: zichzelf te zijn.

Zoek een klankbord

‘Doe het niet alleen’ is sowieso een belangrijk leerpunt in het verhaal van Kitty. Ze drukt ons op het hart: “doe het niet alleen, verzamel medestanders om je heen als het gaat om tegenspreken en zeker als het gaat om stevige tegenspraak”. Tijdens haar periode als hoofd van het Bureau Integriteit OM heeft Kitty dit aan den lijve ondervonden. “Je gaat je toch afvragen: zie ik het wel goed? Handel ik wel juist? Je hebt steun nodig van mensen die het ook zien en waar je mee kunt klankborden. En dan nog vraag je je af of je het niet beter of anders had moeten doen.” Tegelijkertijd vertelt Kitty ons: “blijf jezelf en maak je niet afhankelijk van de status en positie die je krijgt toebedeeld. Het is normaal gewaardeerd te willen worden en bij de groep te willen horen, maar in the end houd je het niet vol. Laat mensen om je heen je corrigeren en wees aanspreekbaar.”

Liefdevol leiderschap vraagt dus verbinding en moed. Verbinding met jezelf door middel van reflectie is daarbij van belang. “Onze werkdag is niet ingericht op reflectie en meditatie, we werken hard en rennen door.” Liefdevol leiderschap vraagt om momenten van reflectie en meditatie in je dag. Alleen dan kun je even afstand nemen van wat je aan het doen bent. “Zet gewoon elk uur je computer vijf minuten uit en neem de tijd om even bij jezelf terug te komen, dat is belangrijk als je liefdevol wil leiden”.

*Erik Pool, Liefde en Leiderschap: Essays over tegenspraak, intimiteit en het goede gesprek.

– Emmy Kool & Myrthe Westendorp

Bezoekadres

Rijksstraatweg 104c
3632 AD
Loenen aan de Vecht

Postadres

Bredestraat 9
3632 AX
Loenen aan de Vecht

Contact

office@corion.nl
088 267 4660
connect with us